Herbert Zbigniew (1924-1998), jeden z najważniejszych polskich poetów współczesnych, dramatopisarz, eseista. Pochodził ze Lwowa. W 1943 studiował na konspiracyjnych kursach Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Był żołnierzem Armii Krajowej. Ukończył studia prawnicze i ekonomiczne. Debiutował w prasie w 1948 r. W latach stalinowskich pracował m.in. jako projektant urządzeń sanitarnych oraz przy wydobywaniu torfu. W 1950 r. zadebiutował, jako poeta, na łamach Tygodnika Powszechnego.

W 1956 r. wydał pierwszy tomik poetycki Struna światła. W latach 1965-1968 był członkiem redakcji miesięcznika Poezja. W latach 60. i 70. podróżował po świecie. W 1975 r. był sygnatariuszem protestu przeciw zmianom konstytucji PRL wzmacniającym m.in. rolę PZPR. Został członkiem redakcji podziemnego pisma Zapis. Stał się sztandarowym poetą polskiej opozycji. W latach 1986-1992 mieszkał w Paryżu, gdzie współpracował z Zeszytami Literackimi. Po powrocie do Polski pisywał teksty publicystyczne m.in. do Tygodnika Solidarność.

Utwory Herberta

Tomy poetyckie

 

-  Struna światła, Warszawa 1956. (Czytelnik)

-  Hermes, pies i gwiazda, Warszawa 1957. (Czytelnik)

-  Studium przedmiotu, Warszawa 1961. (Czytelnik)

-  Napis, Warszawa 1969. (Czytelnik)

-  Pan Cogito, Warszawa 1974. (Czytelnik)

-  Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, Paryż 1983. (Instytut Literacki)

-  Elegia na odejście, Paryż 1990. (Instytut Literacki)

-  Rovigo, Wrocław 1992. (Wydawnictwo Dolnośląskie)

-  Epilog burzy, Wrocław 1998. (Wydawnictwo Dolnośląskie)

 

 

Zbiory esejów, opowiadania

 

-  Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa 1962. (Czytelnik)

-  Martwa natura z wędzidłem, Wrocław 1993. (Wydawnictwo Dolnośląskie)

 

   Wydane pośmiertnie:

-  Labirynt nad morzem, Warszawa 2000. (Zeszyty Literackie)

-  Król mrówek, Kraków 2001. (Wydawnictwo a5)

-  Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998, oprac. Paweł Kądziela, Warszawa 2001. (Biblioteka „Więzi”) (Także recenzje i publicystyka)

 

 

Dramaty

 

-  Jaskinia filozofów, „Twórczość” 1956, nr 9.

-  Drugi pokój, „Dialog” 1958, nr 4.

-  Rekonstrukcja poety, „Więź” 1960, nr 11/12.

-  Lalek. Sztuka na głosy, „Dialog” 1961, nr 12.

-  Listy naszych czytelników, "Dialog" 1972, nr 11.

 

 

Korespondencja

 

-  Listy do Muzy. Prawdziwa historia nieskończonej miłości, Gdynia 2000. (Małgorzata Marchlewska Wydawnictwo) (Bez zgody spadkobierczyń praw autorskich.)

-  ”Kochane Zwierzątka...” Listy Zbigniewa Herberta do przyjaciół – Magdaleny i Zbigniewa Czajkowskich, red. i komentarze: Magdalena Czajkowska, Warszawa 2000 (Państwowy Instytut Wydawniczy)

-  Zbigniew Herbert. Jerzy Zawieyski. Korespondencja 1949-1967, wstęp: Jacek Łukasiewicz, wybór i przypisy: Paweł Kądziela, Warszawa 2002 (Biblioteka „Więzi”)

-  Zbigniew Herbert. Henryk Elzenberg. Korespondencja, red. i posłowie: Barbara Toruńczyk, przypisy: Barbara Toruńczyk, Paweł Kądziela, [2002] (Fundacja Zeszytów Literackich)

-  Zbigniew Herbert, Jerzy Turowicz. Korespondencja, Kraków 2005 (wydawnictwo a5)

-  Zbigniew Herbert, Stanisław Barańczak. Korespondencja, 2005 (Fundacja Zeszytów Literackich)

-  Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz. Korespondencja, 2006 (Zeszyty Literackie)

 

Opracowania

(Pozycje książkowe w układzie chronologicznym)

-  Andrzej Kaliszewski, Pana Cogito, Kraków 1982, wyd. 2. rozszerz. Łódź 1990.

-  Stanisław Barańczak, Uciekinier z Utopii: o poezji Zbigniewa Herberta, Londyn 1984.

-  Włodzimierz Maciąg, O poezji Zbigniewa Herberta, Wrocław 1986.

-  A. Baczewski, Szkice literackie. Asnyk. Konopnicka. Herbert, Rzeszów 1991.

-  Jacek Brzozowski,”Pan Cogito” Zbigniewa Herberta, Warszawa 1991.

-  Andrzej Kaliszewski, Herbert, Warszawa 1991.

-  Andrzej Kaliszewski, Zbigniew Herbert, Kraków 1993.

-  Dlaczego Herbert. Wiersze i komentarze, Łódź 1992.

-  Barbara Myrdzik, Poezja Zbigniewa Herberta w recepcji maturzystów, Lublin 1992.

-  Czytanie Herberta, red. Przemysław Czapliński, Piotr Śliwiński, Maria Wiegandt, Poznań 1995.

-  Jacek Łukasiewicz, Poezja Zbigniewa Herberta Warszawa 1995. (Biblioteka Analiz Literackich)

-  Marek Adamiec, „...Pomnik trochę niezupełny...”. Rzecz o apokryfach i poezji Herberta, Gdańsk 1996.

-  Danuta Opacka-Walasek, „...pozostać wiernym niepewnej jasności”. Wybrane problemy poezji Zbigniewa Herberta, Katowice 1996.

-  Piotr Siemaszko, Zmienność i trwanie. (O eseistyce Zbigniewa Herberta), Bydgoszcz 1996.

-  Andrzej Franaszek, Ciemne źródło (o twórczości Zbigniewa Herberta), Londyn 1998.

-  Poznawanie Herberta, wybór i wstęp A.Franaszek, Tom 1 - Kraków 1998, Tom 2 - Kraków 2000.

-  Herbert i znaki czasu. Tom I. Colloquia Herbertiana (I), red. Elżbieta Feliksiak, Mariusz Leś, Elżbieta Sidoruk, Białystok 2001.

- Julian Kornhauser, Uśmiech Sfinksa. O poezji Zbigniewa Herberta, Kraków 2001.

- Jacek Łukasiewicz, Herbert, Wrocław 2001. (Seria: A to Polska właśnie)

-  Jadwiga Mizińska, Herbert Odyseusz, Lublin 2001.

-  Danuta Opacka-Walasek, Czytając Herberta, Katowice 2001.

-  Joanna Salamon, Czas Herberta albo na dom w Czarnolesie, Warszawa 2001.

-  Twórczość Zbigniewa Herberta. Studia, red. Marzena Woźniak-Łabieniec, Jerzy Wiśniewski, Kraków 2001.

-  Herbert. Poetyka, wartości i konteksty, red. Eugeniusz Czaplejewicz i Witold Sadowski, Warszawa 2002.

-  Joanna Siedlecka, Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie, Warszawa 2002

-  Bohdan Urbankowski, Poeta, czyli człowiek zwielokrotniony. Szkice o Zbigniewie Herbercie, Radom 2004

 

Bibliografia

- Brzozowski J.: „Pan Cogito” Zbigniewa Herberta. Warszawa: Oficyna Wydaw. Fundacji „Pomoc Szkole” Patria, 1991.

-  Kaliszewski A.: Zbigniew Herbert: portret krytyczny autora, analiza wybranych wierszy, bibliografia. Kraków: Wydaw. Sponsor, 1993.

-  Kaliszewski A.: Zbigniew Herbert: portret krytyczny autora, analiza wybranych wierszy, bibliografia. Kraków: Wydaw. Sponsor, 1993.

-  Kamieńska A.: Od Leśmiana: najpiękniejsze wiersze polskie. Warszawa: Iskry, 1974, s. 265-273.

-  Kot W.: Portrety sławnych Polaków dwudziestego wieku. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, s. 212-213.

-  Łukasiewicz J.: Poezja Zbigniewa Herberta. Warszawa: Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, 1995.

-  Łukasiewicz J.: Poezja Zbigniewa Herberta. Warszawa: Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, 1995.

-  Polscy pisarze współcześni: informator 1944-1974. Oprac. L. Bartelski. Warszawa: Wydaw. Artystyczne i Filmowe, 1977, s. 117.

-  Siedlecka J.: Pan od poezji: o Zbigniewie Herbercie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002.

na początek